วิธีฝึกใจไม่ให้โกรธ สมเด็จพระญาณสังวร โจโฉอ่าน

วิธีฝึกใจไม่ให้โกรธ 

.

.

เสียงอ่าน วิธีฝึกใจไม่ให้โกรธ พระนิพนธ์สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช อยากให้ทุกท่านได้ฟังกันครับ น่าจะช่วยให้ชีวิตทุกคนดีขึ้น เพราะทำบุญมาตลอดชีวิต หากแค่โกรธครั้งเดียวก็เผลอทำผิดลบล้างความดีที่ทำมาได้ทั้งหมด ที่เป็นข่าวทำเรื่องเสียหาย หลายคนก็ไม่ได้เป็นคนชั่วมาก่อน และก็คงเหมาะกับสถาณการณ์บ้านเมืองตอนนี้ ที่ "โทสะ" กำลังครองเมือง ไปไหนก็มีแต่การก่นด่าแค้นเคืองชิงชังกัน จิตแบบนี้ ถ้าตายตกนรกอย่างเดียวนะครับ ลงโทษคนผิด เป็นสิ่งควรกระทำ แต่ไม่จำเป็นต้องทำด้วยโทสะ เพราะมันเผาตัวเราและเป็นวิบากที่สะสมไว้หลายแสนชาติ ไม่สูญสิ้นไปไหน เป็นอกุศลจิตที่ติดตามตัวเรา คอยผุดขึ้นมาหลอกหลอนทำให้จิตขุ่นมัวได้ 

สังเกตไหมครับว่า บางทีอยู่ดีๆ เรื่องที่ลืมไปเมื่อสิบปีก่อน แม้แต่ตอนเด็กเล็กๆ เลย มันผุดขึ้นมาเฉย แล้วโกรธมาก แค้นมาก ทั้งที่เราคิดว่าลืมไปแล้ว คนที่สะสมจิตโทสะไว้มากๆ เวลาใกล้ตาย มีโอกาสที่จิตแบบนี้จะโผล่ออกมาก่อนตาย แล้วพาเราลงนรก หรือฝันร้ายแบบตื่นไม่ได้อีกนานแสนนาน แทนที่จะไปเสวยบุญที่เคยทำไว้มากมาย ดังนั้นไม่ควรประมาทนะครับ สิ่งที่จะช่วยกันปฏิบัติถวายสมเด็จพระสังฆราชได้จริง ไม่ใช่การไปเคารพพระศพ หรือการแค่ไปถวายสังฆทานทำบุญพื้นๆ ถวายท่าน แต่สิ่งทีควรกระทำตอนนี้คือ นำคำสอนของท่านมาปฎิบัติ ตั้งใจทุกเช้าว่า วันนี้จะพยายามไม่โกรธ ถ้าโกรธแล้วจะพยายามมีสติ พิจารณาความโกรธ จะพยายามให้อภัยคนรอบข้างที่ทำให้เราโกรธ ถ้าทำได้ นับว่าเป็นบุคคลอันประเสริฐ และได้ตอบแทนบูชาพระคุณครูบาอาจารย์ท่านได้จริงๆ ไม่ใช่แค่บูชาคุณสมเด็จฯ แต่เป็นการบูชาคุณพระพุทธเจ้าด้วย การทำจิตให้ผ่องใส คือหลักสำคัญที่พระพุทธเจ้าทรงประทานไว้ให้เราก่อนปรินิพพานนะครับ แต่พวกเราสักกี่คนทำได้ตามที่ท่านสอน ถ้าทำไม่ได้ ก็เป็นพุทธแต่ปากเท่านั้นแหละ 

ความโกรธห้ามได้ยาก แต่ฝึกฝน และพยายามลดละได้ครับ อย่างน้อยคือโกรธแล้วให้รู้ตัว และมองให้เห็นโทษของมัน จิตใต้สำนึกถ้ามีการหมั่นพิจารณา จะค่อยๆ เห็นความจริงและยอมรับ ซึ่งต้องใช้เวลา (ผมเองก็โทสะแรงใช่เล่นซะเมื่อไหร่ 555 ) เพื่อตัวเราเอง ไม่ใช่เพื่อคนอื่น พรุ่งนี้ผมจะไปร่วมรณรงค์กับโครงการไม่โกรธ ที่ถนนคนเดิน ส่วนตัวแล้วผมไม่ค่อยเห็นด้วยกับการดึงธีมว่า จะไม่โกรธตลอดชีวิต เพราะมันเป็นไปได้ยาก สำหรับปุถุชน มีแต่พระอนาคามีขึ้นไปเท่านั้นแหละที่จะไม่โกรธ แต่อย่างน้อยก็เป็นเชิงสัญลักษณ์ให้คนฉุกคิดได้ ถ้าเปลี่ยนได้ ผมอยากทำโครงการเอง เป็นโครงการ ฝึกให้อภัย เมื่อโกรธแล้วรู้จักให้อภัย และมีสติพิจารณาความโกรธที่เกิดขึ้น (ภาษานักดูจิต เรียกดูความโกรธนั่นแหละ) แต่สมเด็จท่านทรงสอนให้พิจารณาอย่างแยบคาย และน่าจะใช้ได้จริงกว่าการดูอย่างเดียว ซึ่งหลายคนหลงดูแล้วคิดว่าเห็น แต่จริงๆ แค่แอบซ่อนอยู่ ซึ่งผมเจอมาเยอะมาก คนที่คิดว่าดูผ่าน แต่ไม่ผ่าน ก็เพราะขาดการพิจารณาให้เห็นเหตุผลจนจิตเกิดความเข้าใจ 


ปล.ผมเองก็ฝึกดูจิตมาหลายปี แต่เพราะไม่จริงจังหรือไงไม่รู้ ผมเห็นความโกรธ มันดับไปจริง แต่ไม่นานก็เกิดขึ้นใหม่ แต่พอมาพิจารณาอย่างสมเด็จท่านทรงสอน เมื่อวานเรื่องกวนใจหลายวันก่อนโผล่มาพร้อมหน้าคนที่น่าหมั่นไส้อย่างแรง แบบเราไม่ได้คิดถึง แต่จิตเขารับมาเต็มๆ มันโผล่หลอกหลอนอยู่นานมาก และกำลังกระตุ้นให้โกรธ ให้แค้น พอมองเห็นก็รีบเอาหลักของสมเด็จท่านมาพิจารณา ปรากฎว่า ได้ผลแฮะ ได้ผลอย่างไม่น่าเชื่อ นึกถึงตอนที่ผมเลิกบุหรี่ได้เลย จะเป็นลักษณะการหยิบเรื่องมาพิจารณา จนจิตใต้สำนึกเห็นตามด้วยจริง ถ้าเข้าใจเรื่องจิตใต้สำนึก จะเข้าใจแนวทางการบริหารจิตได้ไม่ยากครับ แล้วสมเด็จฯ ท่านก็ทรงสอนไว้งดงามมาก ครอบคลุมทุกด้านจริงๆ ต่างจากครูบาอาจารย์ท่านอื่น ที่ส่วนใหญ่จะสอนในแนวที่ตนถนัด กับสอนศิษย์ที่จริตไปทางเดียวกับท่านเป็นหลัก ผลคือ คนจริตอื่น หรือปัญญาไม่เท่า มาเอาไปฝึก ก็อาจไมได้ผล และสุดท้ายกลายเป็นปรามาสท่านก็มีให้เห็นมาแล้วครับ 

ฝากไว้อีกนิดนะครับ คนปฏิบัติธรรม ถ้าคิดว่าตัวเองถึงจริง ทำถูกจริง จะต้องมีรอยยิ้ม เมตตา เกิดขึ้นในจิตเสมอ ไม่ใช่ไปไหนก็หน้าไม่รับแขก หน้าดูหวาดระแวง สายตาไม่เป็นมิตร (ซึ่งผมเจอเยอะมากแบบนี้อะ) แล้วต้องมีใจใหญ่ คือพร้อมเสียสละทุกเมื่อ สิ่งที่จะตามมาคือ มารยาททางสังคม เช่น จะกลายเป็นคนสำนึกบุญคุณคนได้ง่าย ได้อะไรจากใคร ก็ต้องมีคำว่าขอบคุณเสมอ จะไม่ละเลยกับการขอบคุณหากได้อะไรจากใคร (กรณีนี้เห็นชัดเลยอะ แจกซีดีไปเป็นแสนแผ่น คนมาเขียนลงชื่อกันได้ มาทวงได้หลายรอบ แต่ได้ของแล้วเงียบเป็นเป่าสากกันหมด) ความเห็นแก่ตัวที่หลายคนอาจไม่เห็นในเรื่องเล็กน้อยมีอีกมากนะครับ จะมาเป็นเรื่องความมักง่ายในการทำงาน ทำงานแบบลวกๆ ขับรถฝ่าไฟแดง ไม่ยอมให้ทาง และอีกสารพัด ที่ผมเป็นห่วงสังคมจริงๆ เพราะสิ่งเหล่านี้มันเกิดกับนักปฏิบัติธรรมจำนวนมาก ที่เอาแต่คิดว่าตัวเองดีแล้ว เพราะจิตสงบ แต่กลับไม่มีสิ่งที่คนถึงธรรมควรจะมี คือจิตที่ปราณีตงดงามอย่างที่ควรจะเป็น 

** อีกนิดหนึ่ง ไม่นับกรณีบางคนพูดจาแรงโผงผาง หรือมีกิริยาแตกต่างจากชาวบ้านนะครับ เพราะบางที บางคน จิตท่านงดงาม แต่วาสนาและสิ่งภายนอกอาจไม่จำเป็นต้องเรียบร้อยก็ได้ อันนี้มันก็ต้องอธิบายกันยาวหละ พระอรหันต์ก็พูดคำหยาบได้ นี่บางคนเลยไม่เข้าใจ ไปปรามาสท่านก็รับกรรมหนักกันไป ธรรมะต้องศึกษาปฏิบัติครับ เอาแต่ท่องจำไม่ได้ บางคนท่องพระไตรปิฎกแบบนกแก้วนกขุนทอง แล้วเที่ยวเอาไปปรามาสตัดสินคนอื่น สภาวะธรรมทางจิตไม่เคยได้เห็น เอาแต่ท่องจำคิดว่าพระไตรปิฎกเหมือนตำรากฎหมายซะงั้น 

.

.

ฟังสดผ่านเวบไซด์

https://archive.org/details/NoAng